چجوری با احساس پوچی مقابله کنیم؟ 8 راهکار کاربردی و نوین

چجوری با احساس پوچی مقابله کنیم؟ گاهی اوقات در زندگی به نقطه ای می رسیم که نمی دانیم از زندگی چه می خواهیم و رفتار دیگران یا کارهایی که انجام می دهیم باعث می شود در طول زندگی احساس پوچی کنیم. گیج و سردرگم می شویم و هیچ انگیزه ای برای زندگی نداریم و در نهایت به پوچی می رسیم. قطعا هیچکس دوست ندارد که در این وضعیت بماند و از این بی انگیزگی بیرون شود. در این مطلب از سایت چجوری قصد داریم راه های مقابله با این احساس را آموزش دهیم.

احساس پوچی یعنی چه؟

شاید در برخورد با احساس پوچی کمی گیج شوید و یا به درستی ندانید که احساس پوچی در زندگی چیست. اما در عین‌حال هر کسی تعریف متفاوتی را از پوچی دارد. برخی این احساس پوچی را با بی‌حالی، بی‌حوصلگی و عدم علاقه برای انجام کارها یکسان می‌دانند.

برخی تعریف خود را از احساس پوچی در زندگی یا زندگی پوچ و بی معنا یه این شکل بیان می‌کنند که پوچی، احساس اهمیت نداشتن همه چیز است! زمانی که هیچ اتفاقی در زندگی یا دنیای اطراف برای فرد مهم نباشد و به زبان ساده خودش را به دست سرنوشت بسپارد، احساس پوچی است.

خستگی، ناامیدی، بی‌برنامگی و غیره هم گاهی به عنوان احساس پوچی در زندگی تعبیر می‌شوند.

همه این تعریف‌ها از پوچی در زندگی صحیح است. پوچی احساسی است که شما را برای انجام هر کاری به عقب هدایت می‌کند و انگیزه فعالیت را از شما می‌گیرد.

این احساس پوچی در زندگی به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد و از عوامل گوناگونی سرچشمه می‌گیرد. گاهی اوقات احساس پوچی و بی انگیزگی به صورت موقتی و کوتاه برای همه ما اتفاق می‌افتد. این حالت کاملا طبیعی است و بعد از مدتی برطرف می‌شود. اما زمان‌هایی هم وجود دارد که احساس پوچی و ناامیدی، بلند مدت ایجاد می‌شود و زندگی فرد را با چالش‌های جدی روبه‌رو می‌کند. در این صورت این حس پوچی و بی انگیزگی می‌تواند خطرناک و مشکل آفرین باشد و نیاز به درمان دارد.

دلایل احساس بی‌ارزشی

۱. آسیب‌های روحی دوران کودکی

شاید در دوران کودکی تجربیاتی منفی داشته‌اید که اثری دائمی بر شما گذاشته‌اند. غفلت، سوءرفتار، و بدرفتاری در دوران کودکی همه در ایجاد احساس بی‌ارزشی نقش دارند.

بچه‌هایی که در معرض سوءرفتار قرار می‌گیرند یا والدینشان مدام از آن‌ها انتقاد می‌کنند، اغلب در دوران بزرگ‌سالی هم دچار احساس بی‌ارزش‌بودن می‌شوند. طبق تحقیقات، این آسیب‌های روحی با احساسات بعدی که فرد درباره‌ بی‌ارزشی خودش دارد در ارتباط‌اند.

۲. مقصردانستن خود بابت اتفاقات منفی

ممکن است رویدادهای منفی را به کارها یا ویژگی‌های خودتان نسبت دهید. افرادی که بیشتر اتفاقات منفی را به دلایل درونی نسبت می‌دهند، بیشتر نشانه‌های افسردگی مانند حس بی‌ارزشی را تجربه می‌کنند.

۳. انتقادات گذشته

ممکن است در گذشته دیگران از شما انتقاد کرده باشند. تجربیات منفی گذشته که در آن‌ها فرد تحقیر شده یا مورد انتقاد دیگران قرار گرفته است می‌تواند سبب شود حس کند ارزشمند نیست.

۴. مشکل مهار استرس

ممکن است برای تطبیق‌دادن خودتان با استرس مشکل داشته ‌باشید. استرس به هر دو صورت حاد و مزمن می‌تواند روی درکی که فرد از خودش دارد اثر منفی بگذارد. شاید بعد از تجربه‌ شکست‌های مهم مانند مشکلات مالی، طلاق یا ازدست‌دادن شغلتان حس کنید ارزشی ندارید.

۵. مشکلات سلامت روان

ممکن است دچار یکی از مشکلات سلامت روان باشید. اختلالات خلق‌و‌خو مانند اختلال افسردگی عمده اغلب با نشانه‌هایی مانند خجالت، احساس گناه، ناامیدی و بی‌ارزشی همراه‌اند. این نشانه‌ها سبب ایجاد پریشانی می‌شوند و مدیریت کارهای روزانه را برای فرد دشوار می‌کنند.

چه افرادی بیشتر به پوچی مبتلا می‌شوند؟

برای این احساس نمی‌توان قشر خاص یا سن مشخصی را بیان کرد. همانظور که اشاره کردیم همه افراد به نسبت مشکلات و شرایطی که با آن روبه‌رو هستند می‌توانند در معرض احساس پوچی و ناامیدی قرار بگیرند.

به همین دلیل گاهی اوقات احساس پوچی در نوجوانان هم دیده می‌شود و می‌تواند آثار سوئی را به همراه داشته باشد.

برای غلبه بر احساس بی‌ارزشی چه‌کار کنیم؟

1. با خودتان با محبت صحبت کنید

افرادی که احساس بی‌ارزشی می‌کنند اغلب فکرهای منفی می‌کنند و حرف‌های منفی به خودشان می‌زنند. شاید در ابتدا سخت باشد، اما باید تمرکز کنید و رفتاری مهربانانه با خودتان داشته ‌باشید.

هر وقت متوجه شدید دارید به خودتان حرف‌های منفی می‌زنید، باید دنبال راه‌هایی بگردید تا بتوانید این افکار را در چهارچوبی مثبت‌تر و واقع‌گرایانه‌تر قرار دهید. مثلا به‌جای اینکه فکر کنید «من از خودم متنفرم» یا «هرگز نمی‌تونم این کار رو بکنم»، می‌توانید بگویید «من می‌تونم هر روز یه سری کارهای کوچک انجام بدم تا پیشرفت کنم».

2. درک و پذیرش احساسات

خیلی از افرادی که با حس پوچی و ناامیدی در زندگی روبه‌رو می‌شوند، به سرکوب احساسات خود یا پنهان کردن آن از دیگران روی می‌آورند. این کار احساس فشار و تنش درونی را چند برابر می‌کند و فرد را بیش از پیش در حس پوچی غرق می‌کند.

بنابراین بهتر است زمانی که احساس خلاء و ناامیدی کردید، در قدم اول این احساس را درک کنید و بپذیرید. در جایی که لازم می‌دانید آن را بروز دهید و یا با یک فرد مطمئن و متخصص درباره آن صحبت کنید.

3. احساستان را روی کاغذ بیاورید

در بسیاری از موارد نوشتن احساسات روی کاغذ به خوبی کمک می‌کند که تخلیه عاطفی و هیجانی صورت بگیرد و به این شکل حجم بار روانی نیز کاهش می‌یابد. احساسات نوشته شده را ارزیابی و نکات مثبت و منفی آن را جدا کنید.

4. توجه کنید این احساس بی‌ارزشی در  چه شرایطی به شما دست می‌دهد

گاهی اوقات این احساسات منفی در پاسخ به موقعیت‌ها، افکار، تجربیات یا حتی افرادی خاص ایجاد می‌شوند. توجه کنید این احساسات از چه زمانی شروع می‌شوند، وقتی شروع می‌شوند چه اتفاقی در حال افتادن است و چه نوع افکاری ممکن است در ایجاد آن‌ها دخیل باشند.

به این ترتیب می‌توانید به مبارزه با نشخوارهای فکری منفی بروید که سبب تقویت احساس بی‌کفایتی می‌شوند.

5. هدف‌های کوچک و کوتاه مدتی را مشخص کنید

ادامه دادن زندگی با احساس پوچی می‌تواند هر روز بیشتر شما را در خودش غرق کند. به این شکل بیش از پیش در باتلاقی که پیش روی شماست فرو می‌روید. برای آنکه تا حد موثری جلوی این اتفاق را بگیرید، بهتر است هر روز هدف‌های کوچک روز بعد را مشخص کنید.
نیازی نیست این اهداف را با کارهای سخت و پرهزینه جلو ببرید. برنامه‌ریزی برای مرتب کردن اتاق، 30 دقیقه پیاده‌روی یا دویدن، خواندن بخش مشخصی از یک کتاب و یا رسیدگی به پوست و … می‌تواند هدف شما در طول یک روز باشد.
هدف‌گذاری به شما کمک می‌کند که به مرور زمان این کار به یک عادت و ملکه ذهن شما تبدیل شود و رفته‌رفته زندگی‌تان معنای تازه‌ای به خودش بگیرد.

6. فعالیت مورد علاقه‌تان را انجام دهید

این کار اگرچه در ابتدا سخت و گاهی بی‌معناست، اما انجام دادن فعالیت‌هایی که دوست دارید، می‌تواند شما را از پوچی و احساسات منفی دور کند. فرقی ندارد که کار مورد علاقه شما چیست. ممکن است از دوچرخه سواری لذت ببرید، خرید کردن را دوست داشته باشید و یا حتی یک فیلم تماشا کنید. تلاش کنید که هر روز بخشی از فعالیت‌های مورد علاقه‌تان را انجام دهید و در حین انجام آن به هیچ چیز فکر نکنید.

7. مشاوره و روان درمانی

احساس پوچی در پی یک ضربه روحی، فشار روانی و یا موقعیت استرس‌زا رخ می‌دهد. همه این حالات به طور مستقیم با روان شما در ارتباط‌اند و حالات روحی شما را مشخص می‌کنند. احساس پوچی می‌تواند به ناامیدی، افسردگی، افکار خودکشی و … منجر شود و از این نظر بسیار خطرناک است.
بنابراین بهتر است در برخورد با این حالات به یک روان درمانگر متخصص مراجعه کنید. ریشه‌یابی احساس پوچس در زندگی با کمک یک متخصص به خوبی می‌تواند در بهبود و کاهش علائم آن موثر عمل کند.

8. یک جورنال برای قدردانی تهیه کنید

ممکن است با مقایسه بخش‌های نامطلوب زندگی خودتان با زندگی دیگران دچار احساس بی‌ارزشی شوید. بهتر است به جای نگاه‌کردن به چیزهایی که به نظر می‌رسد کم دارید، یک جورنال قدردانی تهیه کنید و هر روز کمی زمان بگذارید و به چیزهایی فکر کنید که بابت آن‌ها قدردان هستید.

وقتی افکار خود را به این شکل روی چیزهای جدید متمرکز کنید، این کار به شما کمک خواهد کرد تا از خودتان در برابر اثرات منفی مقایسه و حسادت مراقبت کنید.

سخن پایانی برای غلبه بر احساس پوچی

ممکن است هر کسی هرازگاهی دچار احساس بی‌ارزشی شود، اما اگر این احساسات حالتی مزمن و فراگیر پیدا کنند، ممکن است مشکل‌زا شوند. خوشبختانه یک سری کارها هستند که می‌توانید انجام دهید تا حس بهتری پیدا کنید. مثلا می‌توانید در این باره کمک حرفه‌ای دریافت کنید.

این کمک شامل جلسات روان‌درمانی رو در رو، دریافت دارو و یا ترکیبی از این دو می‌شود. ممکن است افسردگی با گذشت زمان بدتر شود، بنابراین بهتر است بدون اتلاف وقت درباره احساس بی‌ارزشی خود با پزشکتان صحبت کنید تا مطمئن شوید بهترین درمان را قبل از بدترشدن حالتان دریافت می‌کنید.