چجوری باید بچه رو از شیر گرفت؟
چجوری باید بچه رو از شیر گرفت؟ خیلی از مادران نمی دانند چطور باید کودک شان را از شیر بگیرند و از این بابت ناراحت هستند. اما از شیر گرفتن بچه همیشه هم سخت نیست و نباید این مورد را به یک چالش جدی و سخت برای خود تبدیل کنید. ما در این مطلب از سایت چجوری قصد داریم به شما روش های ساده و کاربردی برای گرفتن بچه از شیر را به شما بگوییم. پس در ادامه مطلب همراه ما باشید.
کی باید بچه را از شیر بگیریم؟
اصولا نوزادان بعد از ۶ ماهگی شروع به خوردن غذاهای جامد می‌کنند، درحالی‌که روند شیردهی نیز به‌عنوان یک ماده غذایی مکمل، منبع آرامش و حمایت از سیستم ایمنی بدن ادامه می‌یابد. گاهی والدین برای از شیر گرفتن بچه آماده‌اند اما کودک هنوز تمایلی به آن نشان نمی‌دهد. بنابراین در پاسخ به سوال چه روزی برای از شیر گرفتن بچه مناسب است؟ می‌توان گفت که والدین باید به دنبال علائم و زمان درست باشند.
امروزه روش‌های زیادی وجود دارد که می‌توانید به کمک آن‌ها کودک خود را به خوردن غذاهای جامد ترغیب کنید. اگر کودک شما یک یا دو ساله است، می‌توانید او را درگیر فعالیت‌هایی مانند بازی کردن یا خواندن کتاب برای او کنید. این کار می‌تواند ذهن او را به طور موقت از شیر خوردن دور کند.
گاهی کودک به‌دلیل یک مسئله اساسی مانند بیماری، مدتی از شیر خوردن محروم می‌شود. اگرچه این مسئله یک فرصت عالی برای شیر گرفتن از بچه است اما می‌تواند وضعیت روانی کودک را به هم بزند و بهتر است برای احساس امنیت دوباره کودک، توقف شیردهی را برای مدتی به تعویق بیندازید تا کودک شما کاملا بهبود یابد.
اگر روند از شیر گرفتن کودک به راحتی پیش نمی‌رود، اشکالی ندارد بعداً دوباره امتحان کنید. مهم یافتن تعادلی است که نیازهای شما و کودک شما را برآورده کند. همفکری با پزشک می‌تواند کمک زیادی به شما در این زمینه کند.
چجوری باید بچه رو از شیر گرفت؟
برای از شیر گرفتن تدریجی، می‌توانید آرام و کم‌کم شروع کنید. برای انجام این کار، ابتدا و با رعایت فواصل زمانی معین، شیردهی در شب را حذف کنید. در مرحله‌ی بعدی شیردهی در میانه‌ی روز، از مراحل شیردهی کم کنید و بعد از آن شیردهی در صبح و آخرین مرحله قطع شیردهی قبل از خواب شب کودک است. در ادامه روش های ساده از شیر گرفتن بچه را به شما آموزش می دهیم.
از شیر گرفتن بچه به یکباره و سریع
در حالت ایده‌آل شما باید شیردهی را در طی چند هفته یا حتی چند ماه قطع کنید زیرا با کاهش تدریجی دفعات شیردهی، میزان شیر شما نیز به تدریج کاهش یابد. بسته به سن کودک شما، این مسیر تدریجی به شما این امکان را می‌دهد که علاوه‌بر شیر مادر، سایر مواد جامد و مایعات را نیز به نوزاد معرفی کنید و بدون استرس به هدف خود برسید.
اما گاهی اوقات ممکن است به دلایلی مثل بروز یک بیماری برای نوزاد یا مادر، طولانی کردن روند از شیر گرفتن امکان‌پذیر نباشد. بهتر است بدانید که از شیر گرفتن سریع بچه ممکن است منجر به عفونت یا ورم پستان مادر یا حتی سوءتغذیه نوزاد شود. پس در صورت امکان، بهتر است از روش بوقلمون سرد پرهیز کنید. با این وجود، اگر لازم است به سرعت شیردهی را متوقف کنید، در اینجا چند پیشنهاد برای کمک به شما وجود دارد:
- با حذف زمان‌های شیردهی که کودک شما به آن کمترین علاقه را دارد، شروع کنید. بسیاری از نوزادان علاقه‌ای به خوردن شیر در آخر شب یا صبح زود ندارند.
- از سوتین‌های حمایتی استفاده کنید که به پستان شما فشار کمتری وارد می‌کنند و احتمال ورم پستان بعد از توقف شیردهی را کاهش می‌دهند.
- اگر واقعاً باید سریعاً شیردهی را متوقف کنید با پزشک خود در مورد امکان استفاده از داروهای هورمونی جلوگیری از بارداری یا گیاهان دارویی برای کاهش تولید شیر صحبت کنید.
- زیر نظر پزشک تغذیه کودک با شیر خشک را شروع کنید. در مورد مصرف شیرخشک یا یک ماده غذایی مناسب برای سن کودک با پزشک صحبت کنید تا علاقه کودک به شیر مادر کم شود.
پس از توقف سریع شیردهی سعی کنید هر روز مقدار اندکی از شیر خود را با پمپ دستی تخلیه کنید زیرا تخلیه بیشتر منجر به تولید شیر بیشتر می‌شود. پستان‌ها را به آرامی ماساژ دهید تا احتمال گرفتگی مجاری و عفونت کاهش یابد.
از شیر گرفتن بچه به صورت تدریجی
در مورد این نحوه از شیر گرفتن بچه باید بدانید که معمولا برای بسیاری از مادران و نوزادان، متوقف کردن شیردهی به تدریج و همزمان با رشد کودک و خوردن غذاهای جامد اتفاق میافتد. فقط مهم است که در طی این مسیر غذای جامد به سادگی جای شیر مادر را نگیرد.
شواهد نشان می‌دهد که شیر مادر ممکن است در کمک به سیستم هضم کودک در برابر دریافت اولین مواد جامد نقش داشته باشد. حتی اگر کودک از شیر مادر استفاده نمی‌کند، تا قبل از یک سالگی حتما به کودک شیر خشک بدهید زیرا شیر گاو می‌تواند باعث بروز واکنش‌های آلرژیک شود. بعد از یک سالگی استفاده از شیر گاو برای تهیه غذاهایی مثل پوره سیب زمینی ایرادی ندارد.
توقف تدریجی شیردهی به کودک کمک می‌کند تا به این وضعیت عادت کند و در جلوگیری از مشکلاتی مانند پستان‌های بیش از حد سفت و دردناک و ورم پستان نیز کمک خواهد کرد.
اگر کودک شما کمتر از یک سال دارد، هر بار زمان شیردهی را با یک شیشه شیر خشک جایگزین کنید. در مورد کودکان بزرگتر از یک سال می‌توانید علاوه بر شیر خشک به سراغ غذاها و نوشیدنی‌های مورد علاقه کودک بروید. با ادامه روند رشد و یادگیری مهارت‌های جدید کودک، می‌توانید بطری شیر خشک را با یک فنجان جایگزین کنید تا کودک یاد بگیرد که به طور مستقل تغذیه کند.
مخلوط کردن غذای پوره شده با شیر مادر می‌تواند طعم آن را برای کودک شما دلچسب‌تر کند. با گذشت زمان، به همین روش غذاهای جامد بیشتری را در رژیم غذایی کودک خود وارد کنید و مقدار شیر مادر را کاهش دهید. تهیه غذاهای مغذی از سبزیجات، تخم مرغ، ماهی، گوشت و میوه ها می‌تواند به کودک شما کمک کند که با حذف شیر مادر نیز سالم بماند و به رشد خود ادامه دهد. با این طریقه از شیر گرفتن بچه، کودک شما یاد میگیرد که نباید هر بار برای تغذیه، سریع به سراغ شیر مادر برود.
بهترین زمان و سن از شیر گرفتن کودک
سن مناسب از شیر گرفتن بچه اهمیت زیادی دارد. بهترین زمان از شیر گرفتن اطفال به شرایط کودک و مادر بستگی دارد. توصیه می‌شود که قطع تدریجی شیردهی شبانه از حدود 6 ماهگی تا 1 سالگی و شیردهی روزانه پس از 1 سالگی تا 2 سالگی باشد. از یک طرف کودک باید به سنی رسیده باشد که بتواند از روش‌های دیگر تغذیه‌ای استفاده کند و از طرف دیگر باید نیازهای اساسی بدنش که از شیر تامین می‌شود را دریافت کرده باشد. همانطور که می‌دانید شروع غذای کمکی از 6 ماهگی است. با این حال همانند سایر مراحل دیگر رشد، این زمان می‌تواند برای کودک شما زودتر یا دیرتر از این زمان باشد. در واقع شما باید به دنبال نشانههای عدم نیاز به شیر در نوزاد بگردید. اگر کودک نشانه‌هایی را نشان می‌دهد، یعنی سن از شیر گرفتن کودک از نظر روانشناسی رسیده است که عبارتند از:
- زودتر از حد معمول گرسنه می‌شود.
- می‌تواند بدون نیاز به حمایت بنشیند و کنترل خوبی بر عضلات گردنش دارد.
- غذا خوردن دیگران را با علاقه نگاه می‌کند.
- وقتی غذا را به سمتشان می‌برید دهانشان را باز می‌کنند.
- با تکیه دادن به عقب یا برگرداندن سرش می‌فهماند که غذا نمی‌خواهد.
بر این اساس از شیر گرفتن کودک 2 ساله به بعد بسیار راحت‌تر است زیرا تقریباً همه‌ی نشانههای بالا را دارد. با این حال از شیر گرفتن کودک بعد از 2 سالگی هم ایرادی ندارد و اگر کودک هنوز به شیر اشتیاق نشان می‌دهد جای نگرانی نیست. همچنین از شیر گرفتن کودک 2 ساله از این جهت هم آسان‌تر است که در این سن بیشتر کودکان می‌توانند از کلمات استفاده کرده و نیازهایشان را بیان کنند. از شیر گرفتن کودک قبل از 2 سالگی در صورت مشاهده‌ی نشانههای بالا ایرادی ندارد.
نکات مهم زمان از شیر گرفتن کودک
روش تدریجی از شیر گرفتن کودک باید با سرعت مشخص و معینی اتفاق بیفتد و سریع بودن این روش ممکن است نتیجه‌ای نداشته باشد. پس رعایت توصیه‌های زیر هنگام از شیر گرفتن کودک می‌تواند مفید باشد:
نسبت به از شیر گرفتن انعطاف‌پذیر باشید: اگر کودک اصرار دارد موقع خواب شیر بخورد به او شیر بدهید تا وقتی که کودک آمادهٔ از شیر گرفتن شود. به این شکل که قبل از خواب و صبح هنگام بیدار شدن شیر خودتان را به کودک بدهید. به تدریج وعده‌های شیر قبل و بعدازظهر را کم کنید. یعنی فاصلهٔ شیر دادن‌ها را بیشتر کنید تا خودبه‌خود یک وعده شیردهی حذف شود. طول مدت شیر خوردن در یک وعده را می‌توانید کوتاه کنید، این کار در کودکان بالای دو سال مؤثر است. در مورد کودکانی که سن بیشتری دارند به تعویق انداختن شیردهی راحت‌تر است. همچنین این کار برای کودکی که به شکل نامنظم شیر می‌خورد مناسب‌تر است و بالاخره وعده‌های شیر خوردن در ساعات شب را به ترتیب یک شب در میان و دو شب در میان کنید تا خود کودک دیگر تقاضای شیر نکند.
از محل قبلی شیردهی دور بمانید: اگر در صندلی یا محل مخصوصی به کودک شیر می‌دادید دیگر از این محل استفاده نکنید تا کودک به یاد شیر خوردن نیفتد و تقاضای شیر نکند. برنامهٔ همیشگی روزانه را نیز کمی عوض کنید. مثلاً اگر او را از مهدکودک برمی‌دارید به جای اینکه خانه بیایید، به فروشگاه یا پارک بروید تا کودک سرگرم شود و هوس شیر خوردن نکند. سرگرمی‌های جدید برایش پیدا کنید مثل خواندن کتاب یا قصه گفتن، اسباب‌بازی جدید، راه رفتن، سواری، مشاهدهٔ سایر کودکان و با این کارها حواس او را پرت کنید. زمان شیر خوردن او را پیش‌بینی کنید و یک میان‌وعده یا یک نوشیدنی مورد علاقهٔ او را همراه داشته باشید. می‌توانید او را به محل مورد علاقه‌اش ببرید تا زمان شیر خوردن را فراموش کند.
از سایر افراد خانواده کمک بگیرید: هنگامی که می‌خواهید شیر دادن وعدهٔ صبح را قطع کنید بهتر است زودتر از کودکتان از خواب بیدار شوید تا هنگام بیدار شدن کودک، همسرتان یا یکی دیگر از اعضای آشنای خانواده در کنارش باشد. اگر کودک موقع بیدار شدن شیر می‌خواهد، یک مراقب یا پدرش باید کمک کند و و او را برای صبحانه همراه خود ببرد و غذای مورد علاقه‌اش را به او بدهد. همچنین لازم است غذاهایی که به کودک می‌دهید سالم و از نظر ارزش غذایی کامل باشد.
جلوی کودک بدون لباس نباشید: اجازه ندهید کودک شما را بدون لباس ببیند و هوس شیر خورن کند. این کار را لازم است برای مدتی رعایت کنید تا او کاملاً نسبت به شیر خوردن از سینهٔ شما بی‌علاقه شود.
خیلی سخت‌گیر نباشید: اگر کودک آشفته است، گریه می‌کند و شیر می‌خواهد و مادر نمی‌تواند او را به هیچ طریقی آرام کند، ممکن است از شیر گرفتن سریع اتفاق افتاده باشد یا لازم باشد روش دیگری به کار برده شود.
از شیر گرفتن کودک چقدر طول می‌کشد؟
فرایند از شیر گرفتن کودک برای هر مادر و کودکی متفاوت است و بیشتر به این بستگی دارد که کودک شما چقدر خوب و چقدر سریع با شرایط جدید منطبق می‌شود و به میزان آمادگی اولیه کودک بستگی دارد. برای از شیر گرفتن کودک، کارها را در یک سرعت ثابت نگه دارید و انعطاف‌پذیر باشید. به این شکل، در صورت لزوم مثلاً در شرایطی که کودک بیمار شد، می‌توانید این فرایند را آهسته‌تر پیش ببرید. از شیر گرفتن کودک به طور کامل، ممکن است از چند هفته تا چند ماه طول بکشد.
اگر کودک من با قطع شیردهی همکاری نکرد، چه کار کنم؟
اگر کودک شما هیچ نشانه‌ای از همکاری نشان نداد، صبور باشید. او شیر خوردن از سینه‌های شما را دوست دارد چون در کنار سیر شدن، از این طریق آرامش می‌یابد. با به خاطر سپردن این نکته می‌توانید با انجام کارهای زیر به کودک خود کمک کنید تا با شرایط جدید کنار بیاید که عبارتند از:
- در هنگام از شیر گرفتن کودک به روش‌های دیگری به او آرامش بدهید.
- به آهستگی، شیردهی را با روش‌های دیگر آرام و آسوده کردن کودک خود جایگزین کنید.
- کودک را زیاد بغل کنید یا از پدرش بخواهید تا زمان بخصوصی را با او بگذراند.
- همچنین می‌توانید به جای شیر دادن با هم کتاب بخوانید، برای او آواز بخوانید یا بازی کنید.
- شب هنگام می‌توانید در حالی که برایش لالایی می‌خوانید به آرامی پشت او را نوازش کرده یا او را تکان دهید.
عوارض از شیر گرفتن ناگهانی برای مادر و کودک
- درد سینه بعد از شیر گرفتن کودک
- تغییر در خلق و خو مادر بعد قطع شیردهی
- عفونت سینه، بسته شدن مجاری شیر یا آبسه پستان در شیردهی به دلیل احتقان یا جمع شدن شیر بعد از شیر گرفتن کودک
- تب شیر، یک بیماری شبیه آنفولانزا با علائمی مانند تب، لرز و ضعف عضلانی
- نشتی سینه‌ها (فاصله بین از شیر گرفتن کودک و خشک شدن شیر مادر ممکن است ماه‌ها طول بکشد)
- از شیر گرفتن کودک و پریودی و باروری شما
- تغییر در شکل سینه‌ها
- قطع شیردهی و تغییراتی در روند قاعدگی
- افزایش وزن مادر بعد قطع شیردهی
مراقبت از سینه‌ها بعد از گرفتن کودک از شیر
همانطور که می‌دانید، تولید شیر پس از زایمان شروع می‌شود. همانگونه که در ابتدای تولد نوزاد تلاش می‌کنید تا شیر خود را افزایش دهید، در زمان از شیر گرفتن کودک باید عکس این فرآیند را دنبال کنید تا در زمان قطع کامل شیردهی، دچار درد و تورم نشوید. برای جلوگیری از افزایش شیر در زمان قطع شیردهی، باید از خوردن بعضی غذاها همچون سیر و جو، اجتناب کنید. برای اطلاعات بیشتر درباره عواملی که باعث افزایش شیر مادر می‌شوند، می‌توانید مطلب اختصاصی آن را مطالعه کنید.
اگر در زمان از شیر گرفتن کودک احساس سنگینی در سینه‌تان دارید، سعی کنید با دوشیدن شیر این ناراحتی را کاهش دهید. مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن و کمپرس سرد می‌توانند کمک‌کننده باشند.
زمانی که از شیر گرفتن کودک را شروع کردید، نباید سینه‌های خود را ببندید. همچنین نوشیدن مایعات را افزایش دهید. در این مدت سینه‌های خود را به طور مرتب چک کنید تا مطمین شوید مجاری مسدود نشده‌اند. مجاری مسدود‌شده، به شکل یک ناحیه سفت و حساس (به اندازه یک نخود) حس می‌شوند. گاهی اوقات می‌توانید این مجاری را با مالش یا کمی فشار، باز کنید. اگر این کار برای شما دردناک است باید به پزشک زنان مراجعه کنید. مسدود شدن مجاری معمولا در هنگام از شیر گرفتن ناگهانی رخ می‌دهد.
جمع بندی
در این مطلب به سوال “چجوری باید بچه رو از شیر گرفت؟” پاسخ کامل دادیم. از شیر گرفتن بچه چالش های خاص خودش را دارد اما ما در این مطلب سعی کردیم نکات مهم و ساده ترین روش های از شیر گرفتن کودک را به شما بگوییم. امیدواریم از این مقاله آموزشی استفاده کافی را برده باشید.
